De beschikbare ruimte is beperkt. Maar alles moet er wel een plaats in krijgen zoals woningen, bedrijven, ziekenhuizen en scholen, auto- en spoorwegen, hotels, natuurgebieden, musea en cultuurcentra, fiets- en wandelpaden, sporthallen, akkers en velden, ... Dit geeft soms conflicten. Er zijn afspraken nodig om het ruimtegebruik van al die maatschappelijke activiteiten te organiseren, nu en in de toekomst.
Om het ruimtegebruik zo zorgvuldig mogelijk te structureren werkte de provincie een aangepaste toekomstvisie uit voor Limburg in een provinciaal beleidsplan ruimte, het Ruimtepact 2040. Het Ruimtepact 2040 werd door de provincieraad op 21 februari 2024 definitief vastgesteld en is in werking sinds 2 mei 2024 (14 dagen na de publicatie in het Belgisch Staatsblad). Hiermee vervangt het Ruimtepact 2040 definitief het Ruimtelijk Structuurplan Limburg.
Met het Ruimtepact 2040 als kader maakt de provincie onder meer ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) op om deze visie stapsgewijs te realiseren.
De provincie heeft ook een rol in het vergunningenbeleid. Je kunt bij de deputatie terecht voor een beroep tegen een afgeleverde of geweigerde omgevingsvergunning. De provincie verleent ook zelf omgevingsvergunningen voor bepaalde projecten van een zekere omvang of met een impact die het lokale niveau overstijgt.
De provincie hecht belang aan een horizontale werking binnen de eigen organisatie. Zo wordt er samengewerkt en afgestemd met de specifieke werking wonen binnen de afdeling Ruimtelijke Planning met de focus op kwalitatief en betaalbaar wonen op de juiste locatie.
