BEELD
cirkelvormige radar met draaiende elektromagnetische golven
in de cirkel: de grenzen van de provincie Limburg
rechts en links: oorlogsvliegtuigen en vallende bommen
geluid van elektromagnetische golven
TITEL IN BEELD
“Onder de RADAR”
Bocholt
De bruggen over het kanaal
BEELD
historische luchtfoto van Bocholt, ingezoomd op de Zuid-Willemsvaart en de brug
BEELD
Wim Cuppens staat aan de rand van de Zuid-Willemsvaart met op de achtergrond de brug
WIM CUPPENS VERTELT
Ik ben Wim Cuppens van de Heemkundige Kring Bocholt. Achter mij zie je de Zuid-Willemsvaart die van Maastricht naar ‘s Hertogenbosch loopt. Dit stuk is het kanaal Bocholt-Herentals of het Kempens kanaal, dat 20 jaar na de Zuid-Willemsvaart aangelegd werd door de Belgen.
BEELD
illustratie van het grondgebied met aanduiding van de Zuid-Willemsvaart en het Kempens kanaal
BEELD
water en brug 1
WIM CUPPENS VERTELT
Dit is brug 1 van het kanaal Bocholt-Herentals op het Kempens kanaal, dus de eerste die op dit traject ligt. Oorspronkelijk was dat een draaibrug, maar in 1935 werden de kanalen verbreed en legden ze boogbruggen aan, die nu nog op een paar plaatsen te zien zijn.
BEELD
draaibrug aan het kanaal bouw van de stalen boogbrug over het kanaal waarbij een schip passeert in de verte de afgewerkte stalen brug
WIM CUPPENS VERTELT
De stalen boogbruggen werden in 1940 gedynamiteerd door het Belgische leger. De troepen hebben die opgeblazen om de Duitse opmars tegen te houden.
BEELD
de gedynamiteerde brug, waarbij de brug grotendeels in het kanaal is terechtgekomen 2 personen staan op één van de brokstukken om de schade op te meten
WIM CUPPENS VERTELT
Tussen 1940 en 1962, dus na het opblazen van die bruggen, hadden wij geen brug meer. In 1962 kregen wij een Bailybrug. De Bailybrug was ontworpen door de Britse ingenieur Donald Coleman Baily. Dat waren bouwpakketten die aangevoerd werden door de Britse troepen en in een recordtijd konden gelegd worden.
BEELD
zij- en onderaanzicht van de Bailybrug
WIM CUPPENS VERTELT
In Bree bijvoorbeeld is op 24 september 1944 zo een pakket aangekomen en ’s anderendaags ’s morgens om 8 u. kon daar het geallieerde leger met zwaar materieel over. Dus dat zijn kleine constructie-elementen.
BEELD
foto van de kleine constructie-elementen, zij- en bovenaanzicht van de brug waarbij constructie-elementen in beeld worden gebracht
WIM CUPPENS VERTELT
Die werden met heel eenvoudige methodes, met pinnen en vleugelmoeren in elkaar gezet, aan elkaar gemonteerd en die kunnen dubbel naast elkaar en boven elkaar gebouwd worden, telkens met het doel de draagkracht te verhogen.
BEELD
uitzicht op het kanaal en de Baileybrug op het moment dat een schip eronderdoor vaart
WIM CUPPENS VERTELT
Dit is een vrij eenvoudige constructie op smalle voet met geen heel grote draagkracht. Maar bijvoorbeeld in Bree lagen er twee van die pakketten boven elkaar en daar kon dus werkelijk met tanks over gereden worden.
BEELD
het ontwerpplan van de brug met de details
videobeeld waarbij Wim Cuppens en Philip Moreau samen over de Baileybrug wandelen
BEELD
Philip Moreau staat voor de bunker 23F die nog intact is landkaart met uitzicht op het kanaal met aanduiding van de bunker 23F en bunker 22F
PHILIP MOREAU VERTELT
Ik ben Philip Moreau, ik woon in Bocholt en ik ben een hobbyhistoricus. We staan hier aan bunker 23F. De bunkers zijn gebouwd in de jaren ‘30 om het grenskanaal wat hier gevolgd wordt door het Kempens kanaal en de Zuid-Willemsvaart, te verdedigen en om de Duitsers tegen te houden.
BEELD
videobeeld van de bovengrondse bunker aan de oever van het kanaal landkaart met uitzicht op het kanaal waarbij de 90° hoek van bunker 22F en 23F wordt aangetoond
videobeeld met uitzicht over het kanaal
PHILIP MOREAU VERTELT
Deze bunker is een combinatie met de bunker 22F die zich aan de overkant van de brug bevindt. Op deze flankeringsbunker stond ook een soortgelijke klok. Zij werkten onder een hoek van 90° om de sluis 18 te kunnen verdedigen. Hier in Bocholt is geen enkel schot gelost. Kanonnen zijn geladen, kanonnen zijn terug ontladen. De Duisters zijn hier zonder slag of stoot doorgegaan. De Duitsers hadden geen verliezen, de Belgen hadden geen verliezen en de burgerbevolking ook niet.
BEELD
videofragment met uitzicht op het kanaal en de Baileybrug
PHILIP MOREAU VERTELT
De eerste Duitser die het kanaal is overgestoken, heeft zich volledig ontkleedt en is naakt overgezwommen. Hij haalde aan de andere kant een bootje en begon een pendeldienst met dat bootje. Uiteindelijk raakte er meer schepen bij betrokken. Deze schepen legden ze naderhand per 6 naast elkaar. Zo bouwden ze een noodbrug aan de heuvel in Bocholt.
BEELD
6 schepen liggen naast elkaar in het kanaal en vormen de noodbrug
BEELD
video vanop de brug waarbij een fietser over de brug fietst, in de tegenovergestelde richting zie je een auto aankomen
TEKST IN BEELD
met dank aan Wim Cuppens
Philip Moreau
IOED Lage Kempen
Heemkundige Kring Bocholt
www.onderderadar.be
logo provincie Limburg
Ga terug naar www.onderderadar.be.